Doel van de SMV is bijdragen aan het verbeteren van veiligheid en van samenwerking op het gebied van veiligheid.
Samen werken aan veiligheid
Veiligheid is en blijft een kerntaak van de overheid, maar er is sprake van een brede maatschappelijke betrokkenheid bij veiligheid. Burgers, ondernemingen en andere organisaties hebben meer en meer een eigen rol; die wordt hen toegedicht of die trekken ze naar zich toe.
Maar wat mogen wij van burgers, ondernemingen en andere organisaties op dit gebied verwachten? En hoe verhouden de inspanningen van de overheid voor veiligheid zich tot die van burgers, ondernemingen en organisaties? Is hier sprake van een balans? Waar liggen grenzen? En hoe werkt dat in concrete vraagstukken uit? Wat is ‘samen werken aan veiligheid’?
Door bij relevante veiligheidsvraagstukken het maatschappelijke debat te entameren, waar nodig de vinger op de zere plek te leggen en met verbetervoorstellen te komen, draagt de SMV bij aan het verbeteren van veiligheid en van samenwerking op het gebied van veiligheid.
Verschillende perspectieven
De SMV benadert dit vraagstuk op verschillende niveaus en vanuit verschillende perspectieven.
Op beleidsmatig niveau is een belangrijke invalshoek hoe ‘preventie’ en ‘repressie’ met elkaar te verbinden zijn. We weten: preventie zonder repressie is tandeloos, repressie zonder preventie is eindeloos. Maar hoe werkt dat dan uit op verschillende terreinen?
In het sociale domein bijvoorbeeld, waar sociale interventies soms de rugdekking van juridische dwang nodig hebben om effectief te kunnen zijn. Maar repressieve maatregelen zonder aandacht voor de sociale inbedding van criminaliteit is minstens zo’n groot probleem. Hoe die werelden effectief te combineren?
Op economisch gebied bijvoorbeeld, waar onveiligheid en criminaliteit voor problemen en extra kosten zorgen. Denk bijvoorbeeld aan de investeringen die banken moeten doen om hun transacties te monitoren. Veiligheid is een economische factor, zo horen wij regelmatig, maar hoe die op een efficiënte manier te organiseren?
In de virtuele werkelijkheid bijvoorbeeld, waar digitale en niet-digitale processen op een ingewikkelde wijze met elkaar verbonden zijn. Daarin ontstaan nieuwe problemen en bedreigingen, voor individuele burgers en voor de samenleving als geheel, maar ook nieuwe kansen; denk bijvoorbeeld aan de onderschepping van cryptodata door de politie en de consequenties die dat heeft voor de kennis over georganiseerde misdaad.
Het vraagstuk kan ook vanuit een andere invalshoek bekeken worden, vanuit afzonderlijke actoren. Wat vergt die brede veiligheidsaanpak bijvoorbeeld van individuele burgers? Waar begint en eindigt hun verantwoordelijkheid? Op individueel niveau (bijvoorbeeld via een goede afsluiting van je woning), maar ook op collectief niveau: hoe organiseren burgers gezamenlijk hun veiligheid (denk aan buurtwachten of whats app-groepen) en waar liggen daar mogelijkheden en grenzen.
Wat doen bedrijven of maatschappelijke organisaties? Wat kan van hen verwacht worden? Welke steun en rugdekking vanuit de overheid en de politie is nodig?
Het is niet alleen een inhoudelijk vraagstuk, maar ook een organisatorisch. Hoe die gezamenlijke veiligheid te organiseren? Op het gebied van lokaal en regionaal veiligheidsbeleid bijvoorbeeld, waar brede en integrale samenwerking voortdurend gepropageerd wordt, maar in de praktijk lastig blijkt. Dat geldt zowel voor publiek-publieke als voor publiek-private samenwerking. Hoe die integraliteit zo te organiseren dat er adaptieve en wendbaar systemen ontstaan? Hoe de verschillende culturele en juridische (denk bijvoorbeeld aan gegevensdeling) barrières te slechten?
De SMV wil op deze niveaus – beleidsmatig, actorgericht, organisatorisch – een bijdrage kunnen leveren. Zij opereert op het snijvlak van veiligheidsdomeinen, daar waar verschillende werelden elkaar raken en met elkaar verbonden moeten worden. Zij doet dat vanuit een lerend perspectief: positief waar mogelijk, kritisch waar noodzakelijk.
