De feestelijke viering van oud en nieuw kan door de bestaande risico’s uitmonden in een ernstige lokale gebeurtenis.
Persbericht – Den Haag, 12 december 2012
Dit is de mening van de Stichting Maatschappij Veiligheid en Politie, onder voorzitterschap van Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven, naar aanleiding van een vraag van de burgemeester van Den Haag. Namens de vier grote gemeenten in ons land vroeg de heer Van Aartsen de SMVP om zich te verdiepen in de problemen en oplossingen die samenhangen met de viering van de jaarwisseling.
Met betrekking tot onze traditionele oud en nieuw viering, gekenmerkt door het door burgers afsteken van vuurwerk, bestaat er in ons land geen eensgezindheid over de wenselijkheid deze traditie te beperken of een halt toe te roepen.
De SMVP is van mening dat de risico’s die specifiek verbonden zijn aan de traditionele viering van oud en nieuw onze aandacht vereisen, omdat de bestaande risico’s kunnen uitmonden in zéér ernstige lokale gebeurtenissen.
De volgende risico’s spelen hierbij een belangrijke rol. De oud en nieuw viering gaat gepaard met een overmatig drank- en middelengebruik, wat kan leiden tot vormen van ongeremdheid die zich onder andere uiten in overlast, openbare ordeverstoringen, agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak, alsmede tot een volledig uit de hand lopen van de viering van oud en nieuw ter plaatse. Dit risico kan zich bij ieder grootschalig evenement en/of uitgaansweekend voordoen. De gebeurtenissen in Haren staan ons hierbij nog levendig voor ogen!
Dit hierboven genoemde risico vraagt des te meer onze aandacht gelet op het traditionele gebruik van vuurwerk bij de oud en nieuw viering. Vanzelfsprekend wordt reeds jaren gewaarschuwd voor de mogelijke consequenties die samenhangen met het gebruik van het ‘gewone’ consumentenvuurwerk zoals lichamelijk letsel, milieuschade en branden. De praktijk leert echter dat er niet alleen sprake is van een forse stijging van het gewone en toegestane consumentenvuurwerk, maar dat er ook sprake is van een toename van zwaar illegaal vuurwerk. Dit zware vuurwerk zou naar onze mening feitelijk als ‘explosieven’ gelabeld kunnen worden en het gebruik hiervan is levensgevaarlijk.
Deze twee hierboven genoemde risico’s hebben letterlijk en figuurlijk voor de samenleving een ‘ongekend’ effect op onze hulpverleners. Weinigen – behalve de betrokkenen – realiseren zich dat de hulpverleners bij oud en nieuw gelet op de vele hulpaanvragen, zeker in de grote gemeenten, overbelast raken en daardoor niet meer in staat zijn om voor andere ernstige incidenten direct te kunnen uitrukken.
Natuurlijk kan de viering van oud en nieuw ook prima verlopen, maar als er zich een ernstig voorval voordoet, waarbij meerdere doden en gewonden vallen te betreuren, dan zal bij nader onderzoek worden opgemerkt dat men een dergelijke gang van zaken gelet op de ontwikkelingen in het verleden had kunnen verwachten.
De SMVP is van mening dat de Rijksoverheid stappen moet zetten om zwaar illegaal vuurwerk effectiever te bestrijden. Ook is de SMVP van mening dat zowel zwaar illegaal vuurwerk als onrechtmatig gebruik van consumentenvuurwerk (vuurwerk in de brievenbus, vuurwerk buiten de toegestane tijden etc.) gekoppeld zou moeten worden aan het halen van verhaal op daders.
Mede gelet op de gewijzigde veiligheidsfilosofie – dat de veiligheid niet meer moet worden gezien als een taak van de overheid alleen, maar dat burgers, ondernemingen en organisaties medeverantwoordelijk zijn – zou naar de mening van de SMVP door de gemeente en/of de politie een veel groter veiligheidsberoep op deze betrokkenen moeten worden gedaan om mee te helpen de hierboven genoemde risico’s te beheersen. Onder regie van de politie kunnen bijvoorbeeld vrijwilligers worden ingeschakeld om de situatie ter plekke te beoordelen. Op grond van hun betrouwbare beoordelingen is snel ingrijpen mogelijk en kan eveneens onrechtmatig gebruik van zwaar vuurwerk en consumentenvuurwerk worden voorkomen. Vanzelfsprekend moeten deze vrijwilligers erop kunnen rekenen dat zij over adequate rugdekking van hulpdiensten kunnen beschikken.
Als in de praktijk blijkt dat die gewijzigde veiligheidsfilosofie van ieders eigen of medeverantwoordelijkheid voor veiligheid niet kan worden waargemaakt, dan zou deze filosofie op korte termijn moeten worden gewijzigd, wat consequenties voor de omvang van de Nationale Politie in zich zou kunnen herbergen. Zoals gezegd acht de SMVP deze – betrouwbare – informatie naar de hulpverleningsdiensten van groot belang.
Meer informatie vindt u in het Hoofdrapport De oud en nieuw problematiek verkend en de Achtergrondstudie De oud en nieuw problematiek nader verkend.
Zou U niet een stérke aanbeveling bij de politiek kunnen en willen doen ter afschaffing van vuurwerk ?
Of alleen op aangewezen plaatsen onder contrôle ?
Bij voorbaat dank namens alle slachtoffers en machteloze oudere angstige mensen .
En alle bange dieren die het ervaren als dat de wereld vergaat , of daadwerkelijk slachtoffer worden .
Ook alvast bedankt namens mijn eigen hond , die al acht jaar lang door een opgelopen vuurwertrauma drie maanden totaal van slag is en nauwelijks naar buiten durft of eet , omdat zij de wereld niet meer vertrouwt …
ellende voor ons beiden ondanks alle dure medicijnen en maatregelen .
Ik dank U bij voorbaat .
Ik schaar mij naast Elizabeth inzake het doen voorstellen om het afsteken van vuurwerk te verbieden voor burgers. De Gemeente een vuurwerkshow laten geven is helemaal niet vreemd. Kijk naar andere landen.
Het is voor maar een kleine groep ,leuk’ om al voordat het officieel mag te pas en te onpas vuurwerk af te steken. Het wordt ook gebruikt om mensen te pesten, Dit gebeurde oudjaarsavond rond 21.30 bij ons. De politie was helaas aanwezig met 6 wagens bij een overvallen tankstation, waardoor wij – ik en mijn chronisch zieke vriend – doodsangsten hebben uitgestaan. Er zaten heftig zwaar vuurwerk tussen, het huis dreunde, mijn ijzeren plantenpot was gedeukt geraakt, ze probeerden mijn raam op te blazen. Het duurde 50 minuten lang tot 2 buurmannen van elders ze wegjoegen. Helaas wilden zij niet getuigen voor mijn aangifte, dus die mannen- van tussen de 18 en 24 ondervonden geen consequenties.
Wij zijn verhuisd ondertussen, helaas vanaf het begin ook in deze buurt wordt er 1 tot 4x per week 1 tot 4 maal zwaar vuurwerk afgestoken. ,Gelukkig” niet bij ons, maar elders in de straat of wijk. Ik heb hier na Oud en Nieuw 2011/2012 dus lichamelijke last van.in de vorm van angstaanvallen.
Ik kan niet geloven dat niet veel Nederlanders tegen een algeheel verbod zijn. Zoe het niet eerlijk zijn om een referendum te houden?
Ik kan niet geloven dat niet veel Nederlanders willen dat het niet verboden wordt
Ik ben een man van 55 en ik heb al m’n hele leven een hekel aan knalvuurwerk. Ik heb er ook nog nooit één (Euro)cent aan uitgegeven.
Het is (en velen zullen dit niet met me eens zijn) een heel kwalijke zaak dat er nog een klein aantal landen is waar het vuurwerk afsteken op 1 januari om 00.00 uur nog “gewoon” mag, zoals bij ons.
Dat vuurwerk is aan één kant nog tot daar aan toe, maar het illegale geknal begint de laatste paar jaar al rond begin oktober, en de knallen worden steeds luider. Dit is geen vuurwerk meer, dit zijn complete bommen. De politie geeft niet thuis als je ze hierover inlicht, dus het wordt gewoon gedoogd. Alleen de grote illegale importeurs worden gepakt, de gebruikers (vóór 31-12 10.00 uur) niet.
Ik ben ervoor dat deze traditie wordt afgeschaft. Waarom? Vanwege de agressie, de dronkenschap en het vandalisme dat er tegenwoordig bij de nieuwjaarsviering bij schijnt te horen.
Ik ben vóór een door gemeente of Rijk geregelde vuurwerkshow van 00.00-01.00 uur en verder niets. Geen bezopen, stonede of agressieve volksstammen op straat die auto’s verbranden, winkelruiten ingooien, enz.
We zijn praktisch verplicht iedere eerste januari pas om een uur of 3 ’s ochtends naar bed te gaan, want tot die tijd is het “feest” buiten. Wordt het geen tijd dat deze traditie eindelijk eens afgeschaft wordt??!!
Het is goed om met elkaar oud en nieuw te vieren op een een gezellige manier.
Samen als dorp of stad naar een georganiseerd veilig vuurwerk kijken op een vaste centrale plek is voor mij de oplossing.
Het geeft een onderlinge band en het is goed om zo als dorp of stad met elkaar weer het nieuwe jaar in te gaan.
Verder overlast gevers en vernielers veel harder aanpakken, straffen en schade direkt zelf betalen of gelijk verhalen op de ouders. Ook het alcohol en drugsgebruik moet harder worden aangepakt.
Vaak zijn alcohol en andere middelen de voedingsbron van alle ellende zoals geweld tegen onze Hulpverleners!
Al met al leven we in een land waar orde en gezag zo langzamerhand helaas ver te zoeken is.
Ik hoop dat bovenstaande stichting onder leiding van de heer Van Vollenhoven door gaat met een stevig geluid te laten horen en zo een duidelijk signaal blijft afgeven aan de burger en de politiek, voor het echt te laat is!
Veel zegen en wijsheid bij deze moeilijke taak!
L.S.
In de Achtergrondstudie bij uw Hoofdrapport wordt op blz. 61 geconcludeerd dat een accijns op de verkoop van vuurwerk ‘gemakkelijk’ gerealiseerd kan worden. Het is niet duidelijk waarop deze conclusie is gebaseerd en of deze tot stand is gekomen na afstemming met het ministerie van Financiën.
Immers, in de Europese regelgeving op het gebied van de accijnzen is bepaald dat alleen andere accijnzen dan die op energie, alcohol en tabak mogen worden geheven, indien dergelijke accijnzen (bijzondere verbruiksbelastingen) NIET leiden tot controleformaliteiten aan de binnengrenzen van de EU.
Het is in theorie denkbaar een verbruiksbelasting op vuurwerk op te nemen in de Nederlandse ‘Wet op de verbruiksbelastingen van alcoholvrije dranken en van enkele andere produkten’. De belasting zou dan moeten worden geheven van (en gecontroleerd worden bij) de vergunninghouders van de inrichtingen die vuurwerk voorhanden mogen hebben, en zij zou niet mogen leiden tot controleformaliteiten aan de binnengrenzen van de EU. De prijsverhoging die een dergelijke belasting tot gevolg zou hebben voor legaal vuurwerk, zou kunnen leiden tot een toename van de handel in illegaal vuurwerk. De gunstige effecten van een dergelijke bijzondere verbruiksbelasting (naar haar aard een accijns en derhalve vooraf te toetsen door de Europese Commissie) zijn hoogst twijfelachtig, zeker gezien de herkomst van (met name illegaal zwaar) vuurwerk.
In 2001 achtte de door het ministerie van Financën ingestelde tweede ‘Werkgroep vergroening fiscale stelsel’ in haar rapport (blz. 151) om die reden de invoering van een specifieke verbruiksbelasting op vuurwerk (zo dit al op grond van fiscale EU-regelgeving mogelijk zou zijn) niet zinvol.
Derhalve ben ik benieuwd naar uw overwegingen om de invoering van een dergelijke belasting als ‘gemakkelijk’ aan te merken en als optie te vermelden op blz. 30 van uw Hoofdrapport.
Met vriendelijke groet,
Prof. dr. H.A. Kogels
Erasmus Universiteit Rotterdam
Geachte heer Kogels,
Veel dank voor uw waardevolle toevoegingen met betrekking tot mogelijke invoering van accijns zoals door meerderen in het debat over de omgang met schade door vuurwerk genoemd werd. Wij zijn niet ingegaan op specifieke invoeringseisen, maar zijn het op dit punt met u eens.
Met betrekking tot de stelling dat de resulterende prijsverhoging tot meer illegaal vuurwerk zal leiden, hebben de onderzoekers enige twijfel. Het zou gaan om een geringe prijsverhoging (niet meer dan ong. 5%) en dat lijkt geen reden om over de grens vuurwerk te gaan kopen.
Tot slot: De introductie van vuurwerkaccijns is niet bedoeld als middel om de verkoop van vuurwerk te verminderen, maar uitsluitend om ‘de vervuiler te laten betalen’ voor de schade die regulier vuurwerk veroorzaakt. De onderzoekers delen uw mening dat een dergelijk accijns niet zal leiden tot minder schade.