Onderstaand een bijdrage van Ronald van Steden, die inhaakt op de actualiteit binnen de beveiligingsbranche: bezuinigen, inbesteding, civil society, mensenwerk versus techniek.
Beveiligingsbranche moet meer doen met minder. Burgers of camera’s geen equivalent voor beveiligers
Voor het eerst sinds begin jaren tachtig is er een trendbreuk zichtbaar in de particuliere beveiliging. Vanaf de eerste statistieken, ongeveer 25 jaar terug, was groei het devies. De lijnen die ontwikkelingen in de jaarlijkse omzet en het totale personeelsbestand lieten zien, gingen zonder uitzondering hemelwaarts. Die vanzelfsprekendheid bestaat niet meer. De meest recente marktscan die De Nederlandse Veiligheidsbranche in 2012 heeft laten uitvoeren meldt dat zowel de omzet (-7%) als de werkgelegenheid (-6%) binnen de beveiligingsmarkt aanzienlijk is teruggelopen. Over 2013, en nu over de rand van 2014, lijken de prognoses niet veel beter. Particuliere beveiliging zit in zwaar weer. De branche moet, zoals dat eufemistisch heet, ‘meer doen met minder’.
Het is natuurlijk niet zo dat deze donderwolk alleen de beveiligingsbranche treft. Tal van sectoren hebben het moeilijk. Ook in mijn eigen metier – de universiteit – heerst toenemende onvrede over bezuinigingsronde op bezuinigingsronde. We moeten allemaal leren leven met tijden van schaarste en zelfs krimp. Toch is er in zoverre iets bijzonders met particuliere beveiliging aan de hand dat het toverwoord van de laatste decennia – ‘uitbesteding’ – is vervangen door zijn tegenvoeter: ‘inbesteding’. Het Kabinet wil de Rijksdienst hervormen, lagere loonschalen herinvoeren en geprivatiseerde of uitbestede diensten weer zelf ter hand nemen. Onder andere door de sluiting van diverse gevangenissen zijn de nodige aantallen beveiligers boventallig geworden. Zij worden elders binnen de overheid ondergebracht of verliezen hun baan. Flexcontracten met input vanuit het bedrijfsleven zijn niet langer gewoon.
De beveiligingsbranche zelf roept dat inbesteding juist geld kost en zulk beleid dus haaks staat op de bezuinigingsdrift van het Kabinet. Maar of Den Haag overtuigd is en zal luisteren…? Zo rationeel werkt politiek over het algemeen niet. Bovendien lijkt het verhaal een ideologisch getint randje te hebben. Na jarenlang als kampioen op het schild te zijn rondgedragen, is de ‘vrije markt’ na allerlei schandalen enigszins uit de gratie geraakt. De bankencrisis spreekt boekdelen en de beveiliging zelf is ook niet vrij van wanklanken die het imago van de branche zeker geen goed doen. Momenteel mag vooral de civil society – de burger zelf – op alle aandacht rekenen. We moeten een participatiesamenleving inrichten door allemaal, liefst vrijwillig, onze schouders onder de publieke zaak te zetten. Als we nou eens onbetaalde buurtwachten in plaats van ‘dure’ beveiligers door de wijk te laten surveilleren, zo luidt de gedachte… Dat is pas eens een effectieve bezuinigingsmaatregel!
Hoe het ook zij, voor degenen die het werk moeten doen – alle beveiligers in winkelcentra, bij evenementen of op straat – zijn de omstandigheden eerder verslechterd dan verbeterd. Worden wegbezuinigd en vervangen door een kille bewakingscamera stemt een mens niet vrolijk. Tegelijk blijft beveiliging mensenwerk dat opleiding, training en professionaliteit vereist. Een camera is uiteindelijk niet in staat tot extra oplettendheid, een intelligente gedachte of klantgerichte dienstverlening. Als veiligheid iedereen raakt, brengt dat automatisch verantwoordelijkheden en kosten met zich mee. Binnen een realiteit van ‘meer doen met minder’, van economische schaarste, betekent dit dat beveiligingsbedrijven gezonde
arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden voor hun werknemers moeten blijven garanderen, dat de politie minder koudwatervrees moet tonen in het aangaan van slimme samenwerkingsverbanden met de branche, en dat burgers hun handen af moeten houden van beveiligers. Bevlogen beveiligers zonder steun of respect missen grond onder hun voeten. Zij kunnen ons niet geven waar we behoefte aan hebben: veilig en onbelemmerd kunnen gaan en staan waar we willen.
Ronald van Steden, Vrije Universiteit Amsterdam
Dr. Ronald van Steden is universitair docent Bestuurskunde aan de Vrije Universiteit. Hij maakt deel uit van de onderzoeksgroep Veiligheid en burgerschap en is lid van het Comité van Aanbeveling van de campagne Veiligheid raakt iedereen. Van Steden studeerde politicologie en bestuurskunde aan de VU. Hij promoveerde in 2007 op een proefschrift over particuliere beveiliging.
Het woord is aan…
Veiligheid is van iedereen. We geven daarom graag het woord aan een breed scala van externe deskundigen om onderzoeken, ideeën en inspiratie met u te delen.
Het gaat hierbij niet om standpunten van de Stichting Maatschappij en Veiligheid. De stichting is dan ook niet verantwoordelijk voor de inhoud van de rubriek ‘Het woord is aan …’
Heeft u een interessant artikel dat u graag wilt delen? Neem contact met ons op via smv@maatschappijenveiligheid.nl.
