Op vrijdag 16 maart organiseerde de Erasmus School of Law haar achtste Academische Winterlezing. De Winterlezing 2012 werd verzorgd door prof. mr. Frank Smeele en prof. mr. Paul Mevis van de Erasmus School of Law.
De titel van de lezing: ‘Gewapende beveiligers aan boord van Nederlandse schepen?’ Publiek- en privaatrechtelijke aspecten van beschermingsmaatregelen tegen moderne piraterij.
Afgelopen jaar zijn er meer dan 400 piraterij incidenten gemeld, de meeste voor de kust van Somalië. De schade wordt geschat tussen de 9 en 12 miljard dollar per jaar. Om hun schepen te beveiligen tegen piraterij moeten reders – zes weken tevoren – een aanvraag indienen bij Defensie. Defensie beslist vervolgens of beveiliging nodig is en in welke mate. Gebleken is dat Defensie niet in staat is om voor voldoende beveiliging zorg te dragen
Prof. Frank Smeele, hoogleraar Commercial Law en gespecialiseerd in het zeerecht, sprak over de privaatrechtelijke aspecten van bescherming tegen piraterij. Zaken die aan de orde kwamen, waren onder andere de verantwoordelijkheid van reders, de vraag wat reders zelf kunnen doen, risicoverdeling en verzekeringen.
Prof. Paul Mevis, hoogleraar Strafrecht, ging in op de publiekrechtelijke aspecten. Prof. Mevis maakte deel uit van de door de overheid ingestelde commissie De Wijkerslooth, die eind augustus 2011 met haar adviesrapport naar buiten kwam. In haar rapport adviseert de commissie de overheid om – indien nodig – extra capaciteit voor beveiliging te realiseren door de inzet van reservisten en gewapende particuliere beveiligers met de tijdelijke status van militair.
Het kabinet nam in oktober 2011 deze aanbevelingen over. De optie om civiele gewapende particuliere beveiligers in te zetten, is niet aan de orde, aldus het kabinetsstandpunt. Wel zegt de overheid toe om het budget voor inzet van (militaire) beveiligers te verhogen. De reders moeten meebetalen en de overheid beslist over wel of niet toewijzen en de omvang van de beveiliging.
Dit in tegenstelling tot een tegelijkertijd uitgebracht advies van de SMVP, die van mening is dat reders wel zelf een beroep moeten kunnen doen op particuliere beveiligingsorganisaties om hun schepen te beveiligen tegen piraterij als Defensie niet voor (voldoende) beveiliging kan zorgdragen.
Tijdens de Winterlezing van afgelopen vrijdag schetst prof. Mevis de recente ontwikkelingen in andere landen, zoals Duitsland, Noorwegen, Denemarken en Groot-Brittannië, die gewapende particuliere beveiligers aan boord wel toestaan. Zo lang het aantal landen dat dit toestaat beperkt blijft, zal het de concurrentiepositie van Nederland niet schaden, aldus prof. Mevis. Tegelijkertijd is de professor van mening dat we de ontwikkelingen nauwlettend moeten volgen. Er kan een moment komen dat de overheid haar ‘vooralsnog niet’ oordeel moet bijstellen.
Zodra de teksten van de lezingen beschikbaar zijn, zullen deze op de website van de SMVP worden gepubliceerd.
